AI heeft het afgelopen jaar een stormachtige ontwikkeling doorgemaakt met de introductie van ChatGPT en andere vormen van generatieve AI. AI is echter veel meer dan generatieve AI en wordt op veel plekken in onze maatschappij toegepast in de vorm van patroonherkenning, besluitvormingsalgoritmen en -modellen, expertsystemen, robots en chatbots en zijn al dan niet gebaseerd op verschillende soorten van ‘machine learning’ technieken. In deze module gaan we in op:

• wat AI is, wat voor soorten AI er zijn, hoe AI leert en
• diverse succesvolle toepassingen binnen verschillende en wat die ons hebben gebracht. Bijzondere aandacht zal daarbij worden besteed aan Generatieve AI.

De snelheid waarmee AI zich verspreidt in de maatschappij neemt in hoog tempo toe. In de Industriële Revolutie nam technologie mensen fysiek werk uit handen en in deze revolutie weet technologie de menselijke breinfunctie aan te vullen of misschien zelfs te vervangen. Welke gevolgen heeft dit en hoe staan we daar tegenover?

In deze sessie besteden we aandacht aan:

•  door AI gedreven veranderingen in de maatschappij en de perceptie daarvan. We kijken daarbij in het bijzonder naar de Publieke Sector, Onderwijs, Gezondheidszorg en de Arbeidsmarkt.
• wat AI doet met hoe we onze identiteit vormen en onszelf presenteren en op de mogelijke invloed van AI op ons sociale leven en hoe we relaties ontwikkelen.
• aspecten waarmee de overheid te maken krijgt bij AI in de samenleving en de eigen organisatie. Vanuit sprekers en deelnemers worden deze in kaart gebracht en wordt bekeken wat dit betekent voor de overheid. Later in het programma zal aan de organisatorische uitdaging verder uitwerking worden gegeven.

De Europese Unie neemt het voortouw in de regulering van AI, daar waar in de VS veel aan zelfregulatie en de markt wordt overgelaten.

In deze module wordt ingegaan op:

•  de zogenaamde EU AI act en
• andere juridische ontwikkelingen rondom AI. Denk daarbij ook aan aanpalende wetgeving die van invloed is op de ontwikkeling en inzet van AI, zoals de AVG.
• verschillende ethische aspecten van AI. Een substantieel deel van de huidige AI experts ziet in AI een bedreiging van de mens: als AI slimmer wordt dan de mens en ook zelflerend is, heeft de mens dan nog wel nut voor AI? Andere experts denken dat het niet zo’n vaart loopt, maar zien wel diverse ethische vraagstukken en uitdagingen rondom AI. We besteden daarom aandacht aan onderwerpen als:
  • Biases in en discriminatie door AI
  • Privacy en surveillance en AI
  • AI versus menselijk beoordelingsvermogen
  • Explainable AI, Responsible en Humane AI
  • AI en duurzaamheid
  • AI en zingeving (door werk)

De Amerikaanse verkiezingen zijn beïnvloed door micro targetting via sociale netwerken. Ook bij het Brexit-referendum werden specifieke groepen benaderd en gemanipuleerd via deze netwerken. Data-analyse en AI technieken maken dit en nog meer mogelijk. Denk aan de situatie waarin politici die, in niet van echt te onderscheiden met AI gemaakte deepfakes, woorden in hun mond worden gelegd. Wat is echt en waar en wat niet?

• Een centrale vraag in deze sessie is: wat is nu de invloed van deze en nieuwe mogelijkheden van AI ‘op de politiek en democratiee?. 
• Wat is de invloed van AI op polarisatie, (on)gelijkheid, sociale cohesie in een ‘post-truth politics’ tijdperk en wat doet het met vertrouwen in de politiek?
• Hoe verandert AI de mogelijkheid van bepaalde groepen om hun stem, hun invloed uit te oefenen via lobby, stemmen, participatie, activisme, etc.?
• Wat zijn de mogelijkheden en beperkingen om AI te reguleren?

In het directe contact met en tussen burgers zou AI een steeds grotere rol kunnen vervullen. Het biedt mogelijkheden om als overheden 24/7 diensten te verlenen en de kwaliteit en productiviteit van diensten te verbeteren. Ook biedt AI de mogelijkheid om inspanningen beter te richten op verschillende doelgroepen en communicatie begrijpelijker en op maat te maken. Dat klinkt op het eerste gezicht aantrekkelijk, maar is het dat ook altijd en voor iedereen? In deze module besteden we aandacht aan de invloed van AI op de dienstverlening en communicatie van, met en over de overheid. In het bijzonder wordt aandacht besteed aan:

• AI in de journalistiek
• Percepties van het publiek van AI
• AI gedreven mis- en disinformatie
• AI en content creatie en moderatie
• AI powered Chatbots
• Geavanceerde (transparante) recommendatiesystemen
• AI en personalisatie

In deze module gaat het om het gebruik van AI om strategie en beleid in het publieke domein te formuleren en te realiseren, inclusief AI-beleid. Bestaande (best) practices rondom de toepassingen van AI in overheidsdiensten zoals in de gezondheidszorg, onderwijs, openbare veiligheid, stadsplanning en administratie staan centraal.  

• Met behulp van eerder in deze masterclass opgedane kennis over juridische kaders, ethische overwegingen, privacy, transparantie, eerlijkheid en verantwoordelijkheid  rondom het gebruik van AI in de publieke sector worden casestudy's en praktijkvoorbeelden besproken.
• Aandachtspunten hierbij zijn hoe ethische richtlijnen voor de implementatie van AI-initiatieven te ontwikkelen en hoe de governance en compliance te organiseren.
• Ook kijken we naar de implementatie van AI-projecten in de overheid, inclusief veranderingsmanagement, capaciteitsopbouw, samenwerking met de private sector en het betrekken van belanghebbenden.

Ter afsluiting van deze Masterclass staat werken met AI en de mogelijkheden om AI in te zetten in de beroepspraktijk centraal. Door te spelen en experimenteren met tools krijgen deelnemers een gevoel van de mogelijkheden en beperkingen van AI-tools. De ultieme uitdaging is om met AI-tools binnen korte tijd oplossingen te vinden en uit te werken voor een probleem in het publieke domein.