Vaak wordt gedacht dat de politieke polarisatie in de VS en in de wereld de laatste jaren toeneemt. Leden van verschillende politieke groeperingen zouden een steeds negatiever beeld van elkaar krijgen. Uit een studie van psychologen van Harvard is echter gebleken dat leden van politieke groeperingen in de VS de negatieve percepties die mensen uit andere politieke groeperingen volgens hen hadden, aanzienlijk overschatten. Door de ware percepties van tegengestelde groepen te presenteren zouden deze negatieve percepties volgens de studie bovendien verminderen.

Beide conclusies hebben een grote invloed gehad op de discussies over polarisatie in de VS, maar gaan deze bevindingen ook op voor andere landen, vooral die met een meerpartijenstelsel?

Over de hele wereld wordt de kloof tussen politieke groeperingen overschat

Een grote internationale samenwerking van 82 wetenschappers van 42 instituten heeft onderzocht of de bevindingen van de Harvard-studie wereldwijd gelden op basis van een uitgebreide, transnationale steekproef van 10.207 mensen in 26 landen. Het team, onder leiding van dr. Kai Ruggeri van Columbia University en met medewerking van UvA-onderzoekers Bojana Većkalov en Sandra Geiger, stelde vast dat de resultaten gelden voor bijna alle onderzochte locaties, waaronder Nederland.

Dit betekent dat over de hele wereld de kloof tussen politieke groeperingen aan weerszijden van een discussie mogelijk als groter wordt beschouwd dan deze is. Voor tien landen stelde het team ook vast dat het uitleggen van de werkelijke standpunten van tegengestelde groeperingen enig effect had op het verminderen van de negatieve percepties.

Unieke rol van studenten en beginnende onderzoekers

Bijzonder uniek aan deze studie is de rol van studenten en beginnende onderzoekers, waaronder Bojana Većkalov en Sandra Geiger, uit meer dan 40 landen in de samenwerking. Veel jonge onderzoekers hebben deze kans gekregen dankzij het Junior Research Programme, een organisatie die tot doel heeft mogelijkheden te creëren voor de persoonlijke en professionele ontwikkeling van jonge psychologen en gedragswetenschappers die een wetenschappelijke carrière nastreven.

Bojana Većkalov, promovendus aan de UvA-afdeling Psychologie (groep sociale psychologie), was verantwoordelijk voor de initiële opzet en de teamcoördinatie en maakte deel uit van de landenteams voor Bosnië en Herzegovina en Servië. ‘Het was een zeer spannende uitdaging om deel uit te maken van dit project. Het onderzoek is aangepast aan 26 verschillende nationale contexten. Hierdoor is duidelijk geworden hoe belangrijk het is om de balans te vinden tussen trouw blijven aan het oorspronkelijke onderzoek en het relevant maken van je replicatie voor de sociale context waarin je onderzoek doet. Dit project laat ook zien hoe gemotiveerde studenten en beginnende onderzoekers een zinvolle bijdrage kunnen leveren aan de psychologische wetenschap door deel uit te maken van wetenschappelijke activiteiten in grote teams’, aldus Većkalov.

Sandra Geiger, docent aan de PPLE van de Universiteit van Amsterdam en promovendus aan de Universiteit van Wenen, leidde het Duitse onderzoeksteam. ‘Wat mij bijzonder enthousiast maakt over deze studie, is dat die eens te meer het immense potentieel van wetenschap in grote teams belicht. Het is duidelijk dat een dergelijke grootschalige samenwerking tussen 26 landen niet mogelijk zou zijn geweest zonder de meer dan 80 onderzoekers uit de hele wereld. Ik ben erg dankbaar dat ik de kans heb gekregen om deel uit te maken van dit project en een kleine bijdrage te leveren aan een psychologische wetenschap die meer rigoureus is en representatiever is voor de wereldbevolking’, aldus Geiger. 

Verder lezen

• Kai Ruggeri et al (2021), ‘The general fault in our fault lines’, Nature Human Behaviour.
• Lees meer over de Harvard-studie: Inaccurate group meta-perceptions drive negative out-group attributions in competitive contexts
• Ga naar het persbericht van Columbia University