Nu de macro-omgeving zo snel verandert, soms onvoorspelbaar, soms heftig, soms onbegrijpelijk, wordt het belangrijker bij strategievorming meer vanuit de toekomst dan vanuit het heden en de bestaande problemen en uitdagingen te denken.  

Er gebeurt veel in de wereld. Denk aan het tekort aan vrachtwagenchauffeurs en het CO2 tekort in het Verenigd Koninkrijk en het dreigend gastekort in Europa. Maar ook robuuste ontwikkelingen die al langer zichtbaar zijn, zoals de vergrijzing, krapte op de arbeidsmarkt en klimaatverandering zijn voorbeelden hiervan. Al die veranderingen zijn van invloed op de markt, en daarmee van invloed op je organisatie. Hoe ga je om met die ontwikkelingen? Hoe zorg je dat je organisatie in staat is om te anticiperen op nieuwe ontwikkelingen en klaar is voor de toekomst? 

Ondertussen ervaren we dat veel organisaties gecompliceerd werken; beslissingsprocedures zijn ingewikkeld en vaak tijdrovend, er zijn silo’s, veel administratief werk, enzovoort. Deze manier van organiseren past niet (meer) in een omgeving die snel en continu verandert. Soms neemt de vraag naar een product of dienst toe, en soms klapt de vraag plotseling in; datzelfde geldt voor prijzen. Heeft een partij met wie je samenwerkt bedacht hoe men het wil, morgen denkt men anders. Het is hollen of stilstaan, links of rechts afslaan. Het even niet begrijpen of kunnen voorspellen hoort er steeds meer bij. De context waarbinnen organisaties opereren verandert continu, is volatiel. Je zult je organisatie daarop moeten aanpassen om mee te kunnen blijven gaan in die continue stroom van veranderingen. 

In die context waarin organisaties en overheden opereren is meer dynamiek dan pakweg 20 jaar geleden. We zijn als samenleving wereldwijd veel meer met elkaar verknoopt geraakt, onder anderen door globalisering, digitalisering en het internet. Die verbinding is positief, je schakelt snel met een expert uit Amerika, de grondstoffen bestel je eenvoudig in Spanje. Tegelijkertijd maken de netwerken die zijn ontstaan je organisatie ook kwetsbaar. Want wat doe je als er een staking is bij de toeleverancier in Spanje? Een recent voorbeeld is het dreigend tekort aan vlees in de schappen van de supermarkten in de VK door de sluiting van twee kunstmestfabrieken. Er hoeft maar iets ergens in de keten te gebeuren, zelfs als het ver weg lijkt te zijn, en het heeft invloed op jouw organisatie.   

Wat doe je als je geavanceerde maar ingewikkelde werkwijze botst met de veranderlijkheid en complexiteit van de omgeving? Dit vraagt om een fundamenteel andere manier van organiseren, mogelijk zelfs een paradigma shift. Je moet je bewust worden vanuit welke lens je kijkt naar je organisatie praktijk en jezelf steeds kritisch blijven bevragen op je aannames. Zijn de aannames nog wel terecht? En is een plan van A naar B de beste manier van organiseren? Som kun je beter met een echt gedragen purpose werken, en via trial and error ontdekken wat het beste werkt voor jouw organisatie. Meestal ontdek je dat het effect juist positief is. Je ontdekt dat organisatievraagstukken vanuit meerdere perspectieven benaderd kunnen worden. En dat elk van deze perspectieven ook nieuwe mogelijkheden biedt.

Marty McFly had nogal wat aannames over zijn ouders toen hij terug ging naar het jaar 1955. Zijn ouders waren vooral suf en stoffig. Maar mede door wat hij ontdekte over zijn ouders in 1955, ging hij hen anders bekijken. Hij ging zijn ouders door een andere lens bekijken. Nu is het leven geen blockbuster, en zo eenvoudig als in de film gaat het in de echte wereld natuurlijk niet. Maar wat we wel kunnen leren van Marty McFly is om opnieuw te kijken naar dat wat je allemaal al weet, of beter gezegd denk te weten. En dat eens goed onder de loep te nemen. 

Wil je meer weten over het toekomstbestendig maken van je organisatie(onderdeel)? Hoe je voorwaarts gericht kunt opereren in complexe context? Ben je bereid je aannames onder de loep te nemen? Meld je dan aan voor de masterclass Toekomst van Organisaties en Organiseren verzorgd door Bart Götte en Ed Peelen.

Zoals dr. Brown in de film al zei “If you put your mind to it, you can accomplish anything’