Transities: broodnodig, maar hoe?
De aankomende jaren staan in het teken van transities. We worden geconfronteerd met structurele veranderingen die met elkaar samenhangen, elkaar versterken, die zich breed manifesteren en vele facetten van de maatschappij raken. Grote transities voltrekken zich inmiddels breed in de samenleving: in de agrarische sector, op de arbeidsmarkt, de energiesector, het zorgsysteem, de woningmarkt ... De uitdagingen zijn groot.
Adequaat anticiperen, vraagt om nieuwe denkwijzen en andere benaderingen. Hoe wordt jouw sector of organisatie geraakt door deze transities? Hoe overzie je wat de onderliggende patronen zijn? En wat zijn nieuwe handelingsperspectieven om hier tijdig op in te spelen?
In deze masterclass besteden we aandacht aan:
Wetenschap. Wat zijn transities? Hoe kunnen we gebruik maken van het systeemdenken? Hoe breng je transities in kaart? Op welke wijzen kun je op systeemveranderingen anticiperen of invloed uitoefenen?
Praktijk. We verdiepen ons in de praktijk: Wat komt er op ons af vanuit diverse transities? Waar raakt het ons, en wanneer? Hoe gaan instituten, sectoren, en organisaties om met de grote uitdagingen waar ze voor staan? Wat kenmerkt hun benadering? Hoe gaan ze om met uiteenlopende belangen? En wat zijn de belangrijkste inzichten van experts die werk maken van transities?
De eigen situatie en vragen. Wat leert de combinatie tussen theorie en praktijk je over de systeemtransitie waarin je zelf door geraakt wordt of invloed wil uitoefenen?
Vragen die aan bod komen:
- Wat zijn de kenmerken van transities, en wie agendeert system change?
- Hoe kom je los van reactief handelen en het omgaan met crises
- Hoe krijg je een totaalbeeld van het systeem; hoe ziet de big picture eruit?
- Hoe is een transitie als systeem te analyseren vanuit verschillende invalshoeken?
- Hoe krijg je inzicht in veranderende machtsverhoudingen tussen stakeholders in het systeem, en hoe kunnen deze stakeholders veranderingen versnellen, vertragen of zelfs in de weg staan?
- Hoe kan je door tijdig te anticiperen en toekomstgericht te handelen disruptie voorkomen?
- Hoe pleeg je interventies in het systeem en verander je het systeem (de transitie)?
- Wat zijn veel voorkomende valkuilen bij systeemtransities?
- Welke competenties vragen systeemtransities van organisaties, beleidsmakers & leidinggevenden?
Programma
De masterclass bestaat uit zeven bijeenkomsten (modules) van vijf uur, waarin zowel theorie, casuïstiek als persoonlijke vraagstukken en ervaringen aan bod komen. De groep bestaat uit maximaal 20 deelnemers, zodat er ruimte is voor interactie. Aan de hand van de grote transities waar we als samenleving voor staan behandelen we de verschillende theorie met praktijk toepassingen.
Voor wie?
De masterclass is gericht op beleidsmedewerkers, strategen en professionals uit zowel het (semi)publieke domein als private organisaties die met transitievraagstukken te maken hebben.
-
Module 1- Introductie transities en systeemdenken
In Module 1 benaderen prof. dr Ed Peelen en Bart Götte de noodzaak, aard en complexiteit van transitievraagstukken. Zij geven je inzicht in systemen, vanuit verschillende perspectieven en leggen daarnaast het theoretische fundament voor systeemdenken.
Prof. dr. Ed Peelen is directeur van UvA Academy/FMG, hoogleraar op Nyenrode Business Universiteit en bijzonder hoogleraar content marketing bij de Universiteit van Amsterdam. Ed is gespecialiseerd in het leiden van organisaties in transities.
Bart Götte is business futurist, psycholoog en keynote speaker. Hij is oprichter van FutureFlock, waar hij executives, beleidsmakers en andere professionals uitdaagt tot strategisch toekomstdenken. Bart bekijkt de uitdagingen van de toekomst vanuit de psychologie, technologie en bedrijfskunde.
Prof. dr. Ed Peelen en Bart Götte -
Module 2- De Energietransitie
De huidige ontwerpen van systemen stammen veelal uit het industriële tijdperk. Door de verandering naar productie en distributie op grote schaal passen deze ontwerpen en systemen niet meer. Hoe ontwerpen we een systeem voorbij het lineaire denken? De harde systeembenadering wordt toegepast in de transitie in de energiesector onder leiding van dr. Roland Kupers.
Dr. Roland Kupers is onderzoeker en adviseur op het gebied van complexiteit, veerkracht en energietransitie. Roland adviseert zowel de VN als het Environmental Defense Fund over milieu-uitdagingen. Daarnaast is hij professor of practice aan de Arizona State Universiteit en publiceert hij over verschillende klimaattransitie-gerelateerde onderwerpen.
Dr. Roland Kupers -
Module 3- De zachte systeembenadering & de arbeidsmarkttransitie
Hoe organiseren we werk in de toekomst? De crisis rondom arbeidsmarkttransitie wordt ontrafeld door dr. Mark Scholten. Dit doet hij vanuit de zachte systeembenadering. Binnen deze benaderingen worden systemen vanuit menselijke activiteiten en interacties bestudeerd.
Dr Mark Scholten is een innovatie-professional en onderzoeker op het gebied van technologie in het onderwijs en technologie in de gezondheidszorg. Daarnaast is hij programmamanager op de Hogeschool Utrecht.
Dr. Mark Scholten -
Module 4- Holistische systemen en polarisatie in de samenleving
De constante veranderingen en crises binnen de samenleving leiden tot onzekerheid en spanningen en tegenstellingen tussen groepen in de samenleving. Welke interventies hebben zin en welke leiden slechts alleen maar tot verdere polarisatie? Prof. dr. Han van der Maas benadert polarisatie in de samenleving vanuit een holistisch perspectief.
Prof. dr. Han van der Maas is hoogleraar psychologische methodenleer en directeur onderzoek van de afdeling Psychologie aan de Universiteit van Amsterdam. Han is oprichter van Oefenweb, een adaptief oefenprogramma voor basisschoolkinderen dat gebaseerd is op AI algoritmes.
Prof. dr. Han van der Maas -
Module 5- De kritische systeembenadering: macht en participatie & de transitie van de gezondheidszorg
De steeds toenemende vergrijzing van de samenleving zorgt voor grote uitdagingen in de gezondheidszorg. Hoe kan de zorg betaalbaar, toegankelijk en kwalitatief goed blijven? Dr. Thomas Plochg benadert deze uitdagingen vanuit interacties tussen verschillende stakeholders, dit wordt ook wel de kritische systeembenadering genoemd.
Dr. Thomas Plochg is directeur van de Nederlandse Federatie voor Gezondheid. Thomas voert onderzoeken uit naar publieke gezondheid, medische professionaliteit, gezondheidsinnovatie en -zorgorganisatie.
Dr. Thomas Plochg -
Module 6- De ecosysteembenadering & de Agrarische transitie
Het ecosysteem van de aarde zoekt haar balans. Hoe ziet een individuele biologische boer deze zoektocht naar balans? En hoe draagt hij bij aan een agrarische transitie? Onder leiding van Nanne Dodde benaderen we de uitdagingen rondom deze transitie vanuit de ecosysteembenadering. Binnen deze benaderingen zien we het systeem als levend organisme en ontdekken we hoe we ontwikkelingen een andere richting op kunnen stimuleren.
Nanne Dodde is gastdocent aan Nyenrode Business Universiteit, de Universiteit van Amsterdam en het Jan van Es Instituut. Hij is gespecialiseerd in strategie- en groepsontwikkeling in sociale netwerken en complexe adaptieve systemen. Nanne is daarnaast jarenlang internationaal expert en intern adviseur geweest op het gebied van organisatieontwikkeling voor klantgericht ondernemen.
Nanne Dodde -
Module 7- Toekomst van transities: Speculative Design
In deze laatste bijeenkomst kijken we naar de toekomst, na het vergaren van al deze nieuwe kennis. Hoe kan toekomstdenken ons helpen om toe te werken naar meer alternatieve systemen op de arbeidsmarkt, in de gezondheidszorg, in de samenleving en in de natuur? J. Paul Neely en Gemma Jones zetten ons door middel van speculative design thinking aan het denken over de toekomst met beeld, tekst en verbeelding. Deze module is in het Engels.
J. Paul Neely is consultant en onderzoeker op het gebied van service design, design research en strategie. J. Paul is daarnaast co-founder van The School of Critical Design. J. Paul onderzoekt momenteel wat de sociale, culturele, economische en ethische implicaties zijn van de huidige technologische ontwikkelingen.
Gemma Jones is interdisciplinair cultureel onderzoeker en co-founder bij the School of Critical Design. Gemma is gespecialiseerd in toekomstdenken en focust zich hierbij voornamelijk op de connecties tussen mensen en hun lichamelijke staat, de planeet, leefplekken en samenlevingen.
Gemma Jones en J. Paul Neely
29 februari, 7 maart,14 maart, 21 maart, 28 maart, 4 april en 11 april 2024
16.00 - 21.00
Amsterdam
3.750 (vrijgesteld van btw)
UvA Academy
De UvA Academy biedt opleidingen voor professionals. We maken wetenschappelijk onderzoek toegankelijk. De opgedane kennis is toepasbaar in je dagelijkse praktijk. Meer weten over ons en ons aanbod? Lees verder
-
Misschien ook interessant?
The Future of Strategy
Dit is een programma over toekomstdenken, over voorspellen, voorzien en zelfs verzinnen. Over het omgaan met onzekerheid, mixed realities en bijkomende chaos en complexiteit. Het vraagt om anders strategisch denken en organiseren.